Manastiri Skadarskog jezera

Dinastija Balšica, za vreme svoje vladavine Zetom, poznata je izmedu ostalog i po podizanju pravoslavnih manastira na ostrvima Skadarsko jezera – Starcevu, Beški i Moracniku.

Najstariji manastir sa crkvom posvecenom Uspenju Bogorodice podignut je na Starcevu izmedu 1376. i 1378. godine. Osnivanje manastira vezuje se za starca Makarija koji je, moguce, kao isposnik živeo na ostrvu po kome je ono nazvano Starceva gorica. Manastirska crkva je manja jednobrodna gradevina sa centralnom kupolom. Pored crkve, manastirski kompleks se sastoji i od zgrada konaka i pomocnih objekata. Opasan je visokim zidom sa kapijom. Ispred crkve nalazi se grob poznatog štampara Božidara Vukovica-Podgoricanina.

Manastir podignut na ostrvu Beški sastoji se od dve crkve, starije posvecene Sv. Ðordu i mlade, Sv. Bogorodice. Preciznih podataka o gradnji starije crkve nema, ali je moguce pretpostaviti da je njen ktitor bio Ðurde II Stratimirovic-Balšic, te da je nastala krajem XIV veka. Radi se o vecoj jednobrodnoj gradevini sa kupolom, prostranom pripratom i velikim zvonikom. Manju crkvu, posvecenu Bogorodici, podigla je za svoj mauzolej Jelena Balšic 1440. godine, kako stoji uklesano iznad vrata. Crkva je malih dimenzija, jednobrodne osnove sa blago prelomljenim svodom, što su odlike hramova podignutih u vreme Crnojevica.U crkvi se nalazi i grob Jelene Balšic. Slicno Starcevu, i manastir Beška je igrao znacajnu ulogu u duhovnom životu Zete, buduci da se u njemu odvijala intenzivna prepisivacka delatnost. Manastir Moracnik je podignut na istoimenom ostrvu sa crkvom Sv. Bogorodice. Prvi put se pominje 1417. godine u povelji Balše III, koji je, moguce, bio i njegov ktitor. Pored crkve, manastirski kompleks sacinjavaju zgrada konaka, trpezarija i visoka kula sa cetiri sprata. Manastir je opasan kamenom ogradom sa monumentalnom kapijom.

Sve crkve iz perioda Balšica bile su živopisane, o cemu svedoce sacuvani tragovi na njihovim zidnim površinama. Nakon obnove konaka život se vratio u manastir Starcevo, dok su ostala dva i dalje napuštena.

Skadarsko jezero: pecanje i kupanje

Kada se od Podgorice magistralom nastavi ka Jadranu, negde na pola puta pojavi se velika voda, zbog koje nestrpljiva deca vecpomisle da su na moru.

I pored umora od dugog puta, mnogi putnici ne mogu da odole prelepom prizoru i zastaju baš ovde, praveci poslednju pauzu na samo pola sata do cilja.

Predah prave na nekoj od terasa jezerskih restorana sa kojih se pogled pruža na nacionalni park, a nakon toga veliki je broj onih koji bi morski aranžman u nekoj od soba sa pogledom na usijanu magistralu bez razmišljanja zamenili za ribarsku kucicu ciji se balkon pruža preko jezerskih lokvanja. Nestrpljiviji turisti sa manje poverenja prema neukrocenoj prirodi, ipak se vrate Skadarskom jezeru, ali sada po višoj ceni, jer im turisticke agencije na moru ovaj atraktivni izlet ponude još sa vrata.

Živopisno i po mnogo cemu jedinstveno Skadarsko jezero, smestilo se u zetsko-skadarskoj kotlini, zadržavajuci rekom Bojanom kontakt sa Jadranskim morem, od kojeg ga je u dalekoj prošlosti odvojio lanac visokih planina. Zbog cinjenice da se nalazi na krecnjackom podrucju, priobalni deo jezera, ali i brojna ostrva, privlace pažnju neobicnim oblicima koje su vajali voda i vreme. Sa magistralnog puta najuocljivije i jedino nastanjeno ostrvo je Vranjina. Posljednje ribarsko selo na Skadarskom jezeru vecvekovima živi istim životom, i još se uvek mogu videti starije žene koje iznose sveže uhvacene krapove na magistralu i nude ih prolaznicima. Krap je endemska riba koja živi samo u ovom jezeru, a najviše je nalik šaranu. Izuzetnog je ukusa, prži se obicno samo na ulju, ali je dimljeni pravi specijalitet koji su probali samo retki srecnici.

Najvece jezero na Balkanu, osim po ovome, veci osnovcima poznato je po još jednoj zanimljivosti. Samo jezero je kriptodepresija, što znaci da se neki delovi njegovog dna nalaze ispod nivoa mora. Takva mesta nazvana su „oka“. Ima ih oko 30, dok je prosecna dubina jezera oko šest metara. Zahvaljujuci prvenstveno ocuvanju eko-sistema i usled nepristupacnosti nekih delova jezera, narocito uz njegovu severnu mocvarnu obalu, Skadarsko jezero je pticji raj cak za 264 vrste, od kojih su mnoge ugrožene. U Evropi redak kudravi pelikan, postao je zaštitni znak jezera i nacionalnog parka.

Dve trecine jezera pripada Crnoj Gori, dok je jedna trecina u Albaniji. Na Skadarskom jezeru se nalazi veliki broj pešcanih plaža i izletišta, koja su osim po lepoti, poznata i po restoranima koji raspolažu velikim izborom specijaliteta kuhinje iz ovog kraja.

Skadarsko jezero i okolinu krasi veoma znacajan broj kulturno-istorijskih spomenika. Jezero je prepoznatljivo po ostrvskim crkvama i manastirima: Starcevu, Beški, Moracniku i drugim. Na ovim „pustim ostrvima“ žive monasi koji se nalaze u potpunoj izolaciji, a jedini kontakt sa gradom imaju jednom mesecno kada camcem odlaze po džakove hleba.

Ostrvo Grmožur, ovoga puta zapadno od železnickog mosta, takozvani je crnogorski Goli otok. Na njemu je veliki vladar Nikola I Petrovicnapravio zatvor u koji je slao neposlušne politicke protivnike na prevaspitavanje. Gole stene opasane velikim zidovima, ali i prvo kopno daleko kilometrima, jasni su pokazatelji da je bekstvo sa Grmožura bilo prakticno nemoguce.

Tursisticki kompleks "Plavnica"

Na samoj obali, na preljepo uredenom pristanu, gnjezdi se centralno zdanje kompleksa u kome se nalazi, pored ostalog, i otmjeni restoran visoke kategorije. Dizajniran u kolonijalnom stilu sa prostranim sjenovitim tremovima, ovaj restoran pruža pun komfor za 350 gostiju.

Plavnica njeguje sasvim osoben gastronomski pristup sa ambicijom da zadovolji svu razlicitost ukusa i navika. Na meniju su zastupljeni probrani domaci i specijaliteti internacionalne kuhinje, etno-jela spremljena na tradicionalan nacin, vrhunski roštilj, plodovi mora, raznovrsna jezerska i morska riba, kao i vrhunska domaca i strana vina.


Smješten na obali Skadarskog jezera, u prstenu živih voda, u neposrednoj blizini Podgorice, reprezentativni turisticki kompleks “Plavnica” se prostire na bezmalo 20 hektara od cega je 7 hektara brižljivo uredeno i stavljeno u funkciju.
Ima posebno povoljan komunikacijski položaj: u neposrednoj je blizini magistralnog puta Podgorica – Petrovac, željeznicke pruge Beograd – Bar i medunarodnog aerodroma „Podgorica“.
Bajkoviti i cudesni svijet Skadarskog jezera, živopisni i neobicni krajolici, pitoreskna ribarska naselja, srednjevjekovni gradovi i utvrde, drevni manastiri, bogata duhovna i kulturno-istorijska baština: sav taj nemjerljivi potencijal Jezera, po prvi put je objedinjen i znalacki pretocen u jedinstvenu i sasvim ekskluzivnu turisticku ponudu velelepnog kompeksa “Plavnica”.
Kompleks je projektovan skladno i funkcionalno, tako da sa lakocom može da prihvati velike grupe turista i posjetilaca, a da istovremeno svojim ekskluzivnim sadržajem u potpunosti udovolji i najzahtjevnijem gostu koji želi poseban tretman, vrhunski servis i sasvim intiman doživljaj jezera.
Brojna zdanja i objekti koji se harmonicno preplicu i sadržajno dopunjuju, cine jedinstvenu ambijentalno-graditeljsku cjelinu koja plijeni elegancijom i prefinjenom likovnošcu.
Pod raskošnom jezerskom rasvjetom kroz citav kompleks Plavnice šire se uredena šetalista uz obalu i ovece parkovske površine, koje rastinjem i zelenilom oplemenjuju prostor i boravak na otvorenom cine posebno ugodnim.
U ovom jedinstvenom turistickom kompleksu posjetiocima i gostima na raspolaganju su dva ekskluzivna restorana, cetiri prostrana i luksuzna apartmana, konferencijska sala, otvoreni bazen sa amfiteatrom, uredena šetališta, kao i citav niz zanimljivih sadržaja koji ce zagolicati maštu i naterati Vas da istražujete granice zadovoljstva I da se prepustite carima boravka na Plavnici u prelijepom i jedinstvenom ambijentu na Skadarskom jezeru.
U okviru kompleksa nalazi se i dobro marina opremljena sa 100 vezova, a “Plavnica” poseduje i sopstveni panoramski brod dužine 40 m.